Hoge CPU-belasting – hoe dit te analyseren

Hoge CPU-belasting – Hoe dit te analyseren

(Processen identificeren met top en htop)

1. Real-time analyse van CPU-gebruik

• Log in op je VPS via SSH of de VNC-console.

• Start het top commando. Dit toont een live overzicht van alle actieve processen.

• Kijk naar de kolom %CPU. Het proces dat de meeste CPU verbruikt, staat bovenaan.

• Druk op Shift + P om op CPU-gebruik te sorteren.

• Een gebruiksvriendelijker alternatief is htop. Installeer dit met:

  • Ubuntu/Debian: sudo apt install htop

  • CentOS: sudo yum install htop

  htop geeft een duidelijker, gekleurd overzicht.

2. Veelvoorkomende oorzaken

• Webserver onder hoge druk → Een proces genaamd apache2, httpd of nginx staat bovenaan. Dit kan duiden op veel bezoekers of een (D)DoS-aanval.

• Database query’s → Het mysqld of mariadbd proces verbruikt veel CPU. Vaak door trage of inefficiënte database-operaties.

• Runaway script → Een PHP-, Python- of Node.js-proces blijft hangen in een oneindige lus.

• Minecraft of game server → Een Java-proces kan veel CPU vragen, vooral bij chunkgeneratie of veel spelers/plugins.

• Malware → Onbekende processen met vreemde namen kunnen cryptominers zijn die je serverresources misbruiken.

3. Actie ondernemen

• Noteer de PID (Process ID) van het problematische proces in top of htop.

• Herstart de bijbehorende service netjes, bijvoorbeeld:

  systemctl restart nginx

• Werkt dat niet? Stop het proces geforceerd met:

  kill PID_NUMMER

  Gebruik als laatste redmiddel:

  kill -9 PID_NUMMER

• Analyseer de logbestanden van de applicatie, bijvoorbeeld:

  /var/log/nginx/error.log

Samenvatting

• Webserver, database of scripts kunnen veel CPU vragen

• Malware kan stiekem resources misbruiken

• Gebruik top of htop om processen te identificeren

• Herstart of stop processen en controleer logbestanden

✅ Tip: Een korte piek in CPU-gebruik (bijv. tijdens een backup) is normaal. Maak je pas zorgen als de belasting voor langere tijd boven de 80–90% blijft zonder duidelijke reden.

Hulp nodig? Maak een screenshot van de htop output en stuur deze mee in je support ticket.